(English below)
De meeste mensen kennen nature journaling als tekenen, schrijven en het noteren van kleine observaties. Maar mijn eigen journal is door de jaren heen uitgegroeid tot iets rijkers: een combinatie van schetsen, veldnotities én kleine herbariumexemplaren. Een soort mini-herbarium dat met me meegroeit.
Ik vind het dus niet alleen leuk om in de plantenwerkgroep met botanische specimens te werken, maar óók tijdens heel gewone, rustige nature journalingmomenten in het bos, aan de waterkant of tijdens een wandeling. Een enkel blaadje kan zoveel toevoegen aan je pagina.
In het veld: kleine specimens verzamelen
Tijdens een plantenwandeling met de plantenwerkgroep noteer ik alle soorten die we tegenkomen. In mijn mini-journal schrijf ik kenmerken op, vergelijk ik bladeren en neem ik soms een heel klein stukje mee — één blad, een gevallen blad, een klein topje. Altijd van algemene soorten, nooit van beschermde planten, en altijd met respect voor de natuur.
Maar ook tijdens mijn reguliere nature-journalingen neem ik soms een klein blaadje mee. Een los gevallen blad, dat ene opvallende nervenpatroon, of een blad dat me thuis net wat rustiger laat kijken. Het is een fijne manier om je pagina te verdiepen en later terug te halen wat je buiten zag.
Dat helpt vooral bij determinatie of bij het vergelijken van soorten. Soms leg ik drie verschillende bladeren naast elkaar om de verschillen beter te leren herkennen.
Thuis: verder kijken, drogen en verwerken
Thuis leg ik de specimens eerst op mijn bureau. Ik teken details, meet de lengte, kijk naar randjes, textuur, bladvoet. Daarna droog ik ze tussen kranten en zware boeken (of in een plantenpers).
En eerlijk: soms heb ik haast of chaos in mijn hoofd en komt het er gewoon niet van. Dan schuif ik het blaadje simpelweg tussen de pagina’s van mijn journal — daar droogt het vanzelf. Geen uitgebreide studie, maar wél een prachtige aanvulling op mijn pagina en een stukje kennis dat ik later alsnog oppik.
Als het droog is, plak ik het in mijn journal. Meestal met een velletje overtrekpapier ertussen en een beetje Pritt. Heel eenvoudige middelen, maar precies goed voor een journal dat mag leven, leren en groeien.
Een journal dat een mini-herbarium wordt
Door af en toe een blad mee te nemen krijgt je journal een extra laag. Het wordt een levend naslagwerk, een mini-herbarium vol kleine ontdekkingen en persoonlijke observaties.
Niet alleen wat je zag, maar ook wat je in handen had. En dat maakt nature journaling juist zo bijzonder.
12 praktische tips om planten te verzamelen, drogen en verwerken in je nature journal
- Kies zorgvuldig een blad of bloempje
Neem alleen iets mee van algemene, niet-beschermde soorten. Eén enkel blad is meestal al genoeg om thuis verder mee te werken. - Gebruik je vingers of een zakmesje
Komt het blad niet vanzelf los? Snijd het dan af met een zakmes, zonder de plant te beschadigen. - Neem je specimen netjes en veilig mee naar huis
Leg het blaadje direct tussen de pagina’s van je journal, in de vorm waarin je het later gedroogd wilt hebben. Zo voorkom je vouwen of breuken. Heb je meerdere specimens of iets heel kwetsbaars? Gebruik dan een klein bakje of doosje. Zo komt alles heel thuis en kun je het rustig verwerken. - Voorkom vlekken op schone pagina’s
Leg er een los briefje, stukje bakpapier of overtrekpapier tussen zodat plantensappen geen vlekken maken. - Noteer altijd welke plant het is
Schrijf het meteen op in je journal of op een los briefje. Een los blad zonder context is thuis zó verwarrend — en determinatiefouten zijn snel gemaakt. - Zorg dat je het niet verliest
Gebruik een paperclip, elastiek of mini-envelopje om het specimen veilig op zijn plek te houden tot je thuis bent. - Gebruik een laagje overtrekpapier bij het inplakken
Dit beschermt het specimen, voorkomt afbrokkelen en geeft een nette, rustige uitstraling aan je pagina. - Werk met minimale lijm
Gebruik maar een paar kleine stipjes Pritt, vooral op stevige delen zoals de hoofdnerf. Dat voorkomt vochtranden en houdt het blad mooi vlak. - Laat ruimte voor aantekeningen
Plak het specimen op de goede plek op de pagina, zodat je nog ruimte hebt voor observaties, datum, locatie of determinatiekenmerken. - Combineer met kleine schetsen
Een gedroogd blad komt nóg beter tot zijn recht als je er een detailstudie naast tekent: nervatuur, bladvoet, randjes of een silhouet. - Bescherm kwetsbare blaadjes
Sommige blaadjes zijn zo dun of breekbaar dat ze tijdens het plakken uit elkaar vallen. In dat geval kun je een klein stukje (zuurvrij) tape gebruiken om één punt van het blad vast te zetten (bijvoorbeeld de hoofdnerf). Zo blijft het op zijn plek zonder dat het hele blad belast wordt.
Of een mini-hoesje maken van overtrekpapier. Dit werkt zo:
- Knip een rechthoekje overtrekpapier dat iets groter is dan je blaadje.
- Vouw het dubbel zodat het blaadje er precies in past.
- Plak de onderkant en één zijkant dicht met een heel smal strookje tape, zodat er een open bovenzijde overblijft.
- Schuif het blaadje via de bovenkant in het hoesje.
Het blaadje zit dan los in het hoesje, dus het wordt niet platgedrukt of beschadigd, maar blijft wel goed zichtbaar én beschermd.
12. Maak het jezelf makkelijk wanneer het druk is
Geen tijd om uitgebreid te werken? Laat het blad simpelweg tussen je journalpagina’s drogen. Het wordt vanzelf een mooie en betekenisvolle aanvulling.
English version:
Nature journaling is usually all about drawing, writing, and observations — but over time, my own journal has evolved into something richer: a mix of sketches, notes, and tiny herbarium specimens.
In the field:
Whether I’m out with the plant study group or nature journaling on a quiet solo walk, I sometimes take one leaf home with me — always from common, non-protected plants, and only in very small amounts. A single leaf helps me remember identification features or compare several species side by side.
At home:
Back at my desk, I study the specimen, sketch it, measure it, and then dry it between newspaper sheets or in a plant press. And on busy days? I simply leave the leaf inside my journal — it dries naturally and later becomes a beautiful part of the page.
A living mini-herbarium:
By adding small, respectful collections to your journal, it naturally becomes a tiny herbarium — a growing reference full of personal discoveries and the plants you’re getting to know more deeply.
12 practical tips for collecting, drying, and adding plant specimens to your nature journal:
- Choose your leaf or flower carefully
Only collect from common, non-protected plants, and take just a tiny piece. One leaf is usually plenty for study. - Use your fingers or a small pocket knife
If the leaf doesn’t come off easily, carefully cut it off with a knife without damaging the plant. - Carry your specimen safely back home
Place the leaf between your journal pages in the shape you want it to dry in. This prevents folds and damage.
If you have several specimens or something fragile, use a small container or box — it keeps everything intact until you’re home. - Prevent stains on clean pages
Insert a loose sheet of scrap paper, baking paper, or tracing paper to stop plant sap from marking your pages. - Always note the plant’s name
Write down the species immediately. A single leaf without context becomes confusing at home — and misidentifications happen fast. - Make sure you don’t lose it
Use a paperclip, elastic band, or a tiny envelope to keep the specimen in place until you can work with it. - Use a layer of tracing paper when gluing
This protects delicate specimens, reduces breakage, and gives your page a clean look. - Use only a little glue
A few small dots of glue (like Pritt) on sturdy areas — often the main vein — are enough. This prevents moisture marks and keeps the leaf flat. - Leave space for notes
Glue the specimen on the right spot of the page. Leave room for observations, date, location, or identification features. - Combine with small sketches
A dried leaf becomes even more engaging when paired with a quick study: venation, leaf margin, base shape, silhouette, or texture details. - Protect fragile leaves
Use a small piece of acid-free tape on one sturdy spot, or make a small tracing-paper sleeve:
- Cut a rectangle slightly larger than the leaf
- Fold it in half
- Tape the bottom and one side closed
- Slip the leaf in from the top
This keeps the leaf visible and protected without gluing it directly.
12. Keep it simple on busy days
No time to press or draw? Just leave the leaf between your journal pages. It will dry naturally and still become a meaningful part of your nature journal.
Spot the real leaves in the page below
