10 winter prompts en lay-out tips voor een gelaagde pagina in je natuurdagboek

De gouden tip voor een nature journal bijhouden: Werk met het seizoen dat er nú is

(English below)

Ik werk graag met de seizoenen. Niet omdat het moet, maar omdat het altijd inspiratie oplevert — en omdat het er al is. Je hoeft niets te verzinnen, niets op te zoeken, niets te plannen. Zoals nu, de winter ligt letterlijk voor je neus: in de kale bomen, de vogels in je tuin, het lage licht, de lucht die elke dag anders is.

In deze blog deel ik 10 winter prompts die bedoeld zijn voor één volledige journal pagina per prompt. Geen snelle schets, maar een pagina waar je in vier journalmomenten aan werkt. Zo ontstaat er vanzelf een rijke, gelaagde pagina waar je dagenlang aan kunt toevoegen. Leuk om te leren hoe je aan lay-out werkt, maar ook om over de achtergrond van je onderwerp te leren en beter te leren kijken. En, heel belangrijk: wees aardig voor jezelf, kritiek op je pagina mag je achterwege laten.

Lay-out tips

Voor je begint met de prompts, een paar ideeën om je pagina rustig en samenhangend op te bouwen:

  • Werk met een kader: teken een dun (of dik) kader.
  • Gebruik washi tape langs de randen die je er aan het eind afhaalt voor een mooie witte rand.
  • Maak één grote titel bovenaan of in een hoek — handlettering mag eenvoudig.
  • Werk met pijlen om observaties te verbinden aan tekeningen.
  • Laat ruimte open: je hoeft de pagina niet in één keer te vullen.
  • Denk niet in “afmaken”, maar in terugkomen.
  • Gebruik niet te veel kleuren op een pagina maar meng kleuren die je nodig hebt uit een set van ongeveer 5 goed gekozen kleuren. Dat zorgt voor visuele samenhang.
  • Voeg wat kleurswatches toe aan je pagina.

?

winter nature journal pagina met bruine zaaddozen in pen en ink door Arija Jansen

10 winter prompts voor je natuurdagboek

1. Een koolmeesje
Moment 1: Teken het koolmeesje in één duidelijke houding, zoals je hem ziet zitten.
Moment 2: Observeer gedrag en beweging; voeg 2–3 kleine houdingsschetsen toe.
Moment 3: Onderzoek wat hij in de winter eet en teken dit op dezelfde pagina.
Moment 4: Verbind vogel, voedsel en boom met pijlen en korte veldnotities.

2. Een boomsilhouet tegen een winterlucht
Moment 1: Teken de boom als silhouet, focus op stam en vertakking.
Moment 2: Observeer de lucht: kleurverloop, wolken, licht.
Moment 3: Voeg beweging toe met vliegende vogels of windlijnen.
Moment 4: Noteer tijdstip, weer en hoe dit beeld over dagen verandert.

3. De wintergrond onder je voeten
Moment 1: Teken de bodem zoals je die ziet: bladresten, modder, takjes.
Moment 2: Zoom in op één detail en teken dit vergroot.
Moment 3: Onderzoek wat het is (bladsoort, schimmel, mos, vraatspoor).
Moment 4: Leg verbanden tussen detail en omgeving met pijlen en tekst.

4. Een eik in de winter (boom → blad → eikel → gebruikers)
Moment 1: Teken de eik als geheel: stam en hoofdvertakkingen.
Moment 2: Teken losse onderdelen groter: eikel, blad(rest), knop.
Moment 3: Onderzoek welke dieren of organismen de eik gebruiken in de winter en teken er één.
Moment 4: Breng alles samen op de pagina met relaties en notities.

5. Knoppen aan een wintertak
Moment 1: Teken een tak met meerdere knoppen in hun onderlinge positie.
Moment 2: Zoom in op één knop en teken deze vergroot.
Moment 3: Onderzoek wat er in de knop zit (blad, bloem of beide).
Moment 4: Vergelijk verschillende knoppen op dezelfde pagina.

6. Bladeren met gallen
Moment 1: Teken een blad met gallen zoals je het vindt.
Moment 2: Maak een vergroting van de gal: vorm, kleur en textuur.
Moment 3: Onderzoek welk type gal het is en wat de veroorzaker kan zijn.
Moment 4: Orden de pagina als studie met pijlen, labels en open vragen.

7. Diersporen in modder, zand of sneeuw
Moment 1: Teken één duidelijke pootafdruk exact na, met maat erbij.
Moment 2: Teken het spoor als reeks: richting en stapritme.
Moment 3: Onderzoek van welk dier het spoor kan zijn en waarom.
Moment 4: Voeg context toe: ondergrond, omgeving en andere aanwijzingen.

8. Eén winterplek, laag voor laag (bijvoorbeeld bosrand, slootkant, parkhoek)
Moment 1: Teken de plek als geheel.
Moment 2: Zoom in op één element binnen die plek.
Moment 3: Onderzoek wat je daar vindt: knoppen, sporen, bladresten.
Moment 4: Verbind alles op de pagina met pijlen en korte observaties.

9. Uitgebloeide planten (verdorde stengels, zaaddozen en winterstructuren)
Moment 1: Zoek één verdorde plant die je mooi vindt (bijv. distel, koninginnekruid, berenklauw, graspluim) en teken de hele vorm: stengel, vertakking, houding.
Moment 2: Zoom in op het interessantste deel en teken dit vergroot: zaaddoos, pluis, scherm, stekelkop, of een uitgebloeide bloem.
Moment 3: Maak een kleurstudie van de plant: meng de winterbruintinten en zet kleine swatches met notities erbij (“meer grijs”, “meer oker”, “donkerder”).
Moment 4: Rond je pagina af als studie: voeg mooie labels toe (Nederlandse naam + wetenschappelijke naam als je die weet), pijlen naar onderdelen, en een korte notitie over de plek (“bosrand”, “berm”, “ruigte”) en het weer.

10. Korstmossen op steen of schors
Moment 1: Teken het oppervlak (steen, boomschors) met korstmossen erop.
Moment 2: Vergroot één korstmos en teken vorm, randen en kleurvlekken.
Moment 3: Onderzoek het type (bladvormig, korstvormig, struikvormig) en noteer kenmerken.
Moment 4: Orden je pagina als vergelijking: meerdere korstmossen naast elkaar, verbonden met pijlen en notities.

Niet vergeten:

Je hoeft deze prompts niet “netjes” of “volledig” te doen. Het idee is juist dat je ruimte laat voor later. Eén pagina, meerdere momenten, zonder haast. Dat maakt nature journaling in de winter niet alleen rustiger, maar ook rijker. De winter lijkt soms stil, maar als je langer kijkt, blijkt hij vol verhalen te zitten. Door één prompt te nemen en daar meerdere dagen bij terug te komen, leer je niet alleen beter kijken — je bouwt ook een pagina die echt van jou wordt. Dus pak er een prompt uit, leg je natuurdagboek klaar, en begin gewoon bij wat er vandaag te zien is. De rest volgt vanzelf.

Deel je resultaat:

Je resultaat posten is altijd leuk, tag me vooral op insta: https://instagram.com/ArijaJansen en gebruik #WinterJournalNL

Meer weten over benodigdheden om te starten of over journaling in het algemeen? Lees ook:

Section image

English

10 prompts and layout tips for a layered winter page in your nature journal

The golden tip for keeping a nature journal is: work with the season you’re in right now.

I love working with the seasons. Not because I have to, but because they always provide inspiration — and because they are already there. You don’t need to invent anything, look things up, or plan ahead. Right now, winter is literally in front of you: bare trees, birds in your garden, low light, and a sky that changes every day. In this blog post, I share 10 winter prompts, each designed for one full journal page. Not a quick sketch, but a page you return to in four journaling moments. This way, a rich, layered page naturally develops — great for learning about layout, for deepening your knowledge of the subject, and for training your observation skills. And very important: be kind to yourself. Leave criticism of your page aside.

Layout tips

Before you start with the prompts, here are a few ideas to keep your page calm and cohesive:

  • Work with a frame: draw a thin (or thick) border.
  • Use washi tape along the edges and remove it at the end for a clean white margin.
  • Add one clear title at the top or in a corner — simple hand lettering is fine.
  • Use arrows to connect observations to drawings.
  • Leave space open: you don’t have to fill the page in one go.
  • Don’t think in terms of “finishing,” think in terms of returning.
  • Limit your colour palette: mix the colours you need from about five well-chosen colours to create visual unity.
  • Add a few colour swatches to your page.

10 extended winter prompts

1. A great tit
Moment 1: Draw the great tit in one clear pose, just as you see it.
Moment 2: Observe behaviour and movement; add 2–3 small pose sketches.
Moment 3: Research what it eats in winter and draw this on the same page.
Moment 4: Connect bird, food, and tree with arrows and short field notes.

2. A tree silhouette against a winter sky
Moment 1: Draw the tree as a silhouette, focusing on trunk and branching.
Moment 2: Observe the sky: colour gradients, clouds, light.
Moment 3: Add movement with flying birds or wind lines.
Moment 4: Note time of day, weather, and how the scene changes over several days.

3. The winter ground beneath your feet
Moment 1: Draw the ground as you see it: leaf litter, mud, twigs.
Moment 2: Zoom in on one detail and draw it enlarged.
Moment 3: Research what it is (leaf species, fungus, moss, feeding marks).
Moment 4: Link detail and environment with arrows and notes.

4. An oak tree in winter (tree → leaf → acorn → users)
Moment 1: Draw the oak as a whole: trunk and main branches.
Moment 2: Draw separate elements larger: an acorn, a leaf (or leaf remnant), a bud.
Moment 3: Research which animals or organisms use the oak in winter and draw one.
Moment 4: Bring everything together on the page with relationships and notes.

5. Buds on a winter twig
Moment 1: Draw a twig with several buds in their relative positions.
Moment 2: Zoom in on one bud and draw it enlarged.
Moment 3: Research what is inside the bud (leaf, flower, or both).
Moment 4: Compare different buds on the same page.

6. Leaves with galls
Moment 1: Draw a leaf with galls as you find it.
Moment 2: Make an enlarged drawing of one gall: shape, colour, texture.
Moment 3: Research the type of gall and its possible cause.
Moment 4: Organise the page as a study with arrows, labels, and open questions.

7. Animal tracks in mud, sand, or snow
Moment 1: Carefully redraw one clear footprint, including scale.
Moment 2: Draw the track as a sequence, showing direction and rhythm.
Moment 3: Research which animal it might belong to and why.
Moment 4: Add context: substrate, surroundings, and other clues.

8. One winter place, layer by layer (for example: woodland edge, ditch bank, park corner)
Moment 1: Draw the place as a whole.
Moment 2: Zoom in on one element within that place.
Moment 3: Research what you find there: buds, tracks, leaf remains.
Moment 4: Connect everything on the page with arrows and short observations.

9. Spent plants (dry stems, seed heads, winter structures)
Moment 1: Choose one dried plant you find interesting and draw its overall form: stem, branching, posture.
Moment 2: Zoom in on the most interesting part and draw it enlarged: seed head, fluff, umbel, or dried flower.
Moment 3: Create a colour study of the plant by mixing winter browns and adding small swatches with notes.
Moment 4: Finish the page as a study with clear labels (common name and scientific name if known), arrows, and notes on location and weather.

10. Lichens on stone or bark
Moment 1: Draw the surface (stone or tree bark) with lichens on it.
Moment 2: Enlarge one lichen and draw its shape, edges, and colour patches.
Moment 3: Research the type (foliose, crustose, fruticose) and note key features.
Moment 4: Arrange the page as a comparison of several lichens, connected with arrows and notes.

pine Den winter nature journal tekening in kleurpotlood door Arija Jansen

Don’t forget

You don’t have to make these pages “neat” or “complete.” The idea is to leave room for later. One page, multiple moments, without rushing. That’s what makes winter nature journaling not only calmer, but richer. Winter may seem quiet, but if you look longer, it turns out to be full of stories. By returning to one prompt over several days, you learn to see more — and you create a page that truly becomes your own. Pick one, set out your nature journal, and start with what you see today. The rest will follow.

Share your result:

Posting your page is always fun — feel free to share and tag: https://instagram.com/ArijaJansen and use #WinterJournalNL